Bilişim teknolojileri ve bilgi- işlemsel düşünme nedir?

Bilişim Teknolojileri Nedir?

Bilişim teknolojileri, hayatımızda önemli yere sahiptir. Dijital dünyanın gelişmesi ve yeniliklere kapı aralaması, bilişim teknolojileri için de önemli gelişmelere yol açmıştır. Bilişim teknolojileri; bilgilerin toplanmasında, işlenmesinde ve depolanmasında ağlarla bir yerden diğer yere iletilmesi ile kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan bilgisayarlar ve iletişim dahil tüm teknolojileri kapsar. Bilişim teknolojileri hakkında detaylı bilgilere geçmeden önce bilişimin ne olduğunu öğrenelim.

Bilişim Nedir?

Bilişim terimi, ilk olarak 1957 yılında, "Bilişim: Otomatik Bilgi İşleme" başlıklı makalesiyle, 1957'de Karl Steinbuch adında bir Alman bilgisayar bilimcisi tarafından yazılmıştır. Bilişim daha sonra Almanca olarak "Informatik" sözcüğü genellikle bilgisayar ya da bilgisayar bilimi olarak İngilizce diline çevrildiği için bilgisayar bilimi ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. 1994’te, İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi, şu anda Bilişim Okulu olan bir grup oluşturdu ve bilişimin genel anlamını “doğal ve yapay hesaplama sistemlerinin yapısı, algoritmaları, davranışı ve etkileşimlerinin çalışması” olarak verdi.

Bilişim için evrensel tek bir anlam yoktur. Çünkü eğitim ya da başka kuruluşlar bunun için kendi alanlarına yönelik anlamlar üretmektedir. Ancak bilişimi tanımlamanın bu farklı yollarının tümü, günlük süreçlerde bilgi ve bilişim teknolojisinin incelenmesi ve uygulanması ile ilgili aynı çekirdeğe bağlı kalmaktadır. Genel anlamda tanımlayacak olursak bilişim, bilgi üreten, depolayan, işleyen ve sonra bilgi veren herhangi bir sistemin davranış ve yapısının incelenmesidir. Bilişim, temelde bir bilgi bilimidir. Alan, bilgi sistemleri ve kullanıcı arasındaki etkileşimin yanı sıra, kullanıcı arayüzü gibi ikisi arasındaki arayüzlerin yapısını da dikkate alır.

Bilişim Teknolojileri Nedir?

Bilişim dünyası, teknoloji ile var olmuştur. Dolayısıyla bilişim dünyası ve teknolojidünyası arası ilişkiyi birbirinden ayrı düşünmek imkansızdır. Biri olmadan diğerinin önemi kalmıyor. Bilişim teknolojileri, bir bilginin başka bir yere işlenerek iletilmesini sağlayan teknolojilere verilen genel addır.  Genel olarak literatürde bilgi ve iletişim teknolojilerinin alt dallarından biri olarak kabul edilir. Elbette ağ sistemleri ve bilgisayarlar da bu sisteme dahildir. Ancak bilişim teknolojilerinin sadece bilgisayar teknolojisinden ibaret olduğu düşünmek, eksik bir düşüncedir.

Bilişim Teknolojileri Kategorileri

Bilişim sektörü açısından da hayati öneme sahip olan bilişim teknolojileri 4 ana kategoride incelenmektedir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

-Yazılım

-Hizmetler

-Donanım

-Ekipmanlar

Bilişim Teknolojileri ve Önemi

Bilişim teknolojileri departmanı, milyonlarca insana iş imkanı sağlayarak kariyer yolları açıyor. Pek çok kurum, işletmelerinin çeşitli teknolojik ürünlerin, bilgisayarlarını, ağlarını ve diğer teknik alanlarını yönetmek için kendi içlerindeki bilişim teknolojileri departmanlarına başvuruyor. 

Bilişim teknolojileri geniş bir yelpazeye sahiptir. Bilgisayarların veri yönetimi için hayati öneme sahip olduğu, özellikle iş dünyasında elektronik bilginin yönetilmesi ve işlenmesinin tüm yönleriyle ilgilidir. Günümüz rekabet ortamında, hemen hemen her şirketin iş stratejisi, başarılı olmak ve geleceği bilişim sistemlerinin etkin kullanımına dayanmaktadır. Bilişim teknolojileri, bir işi tamamlamanın verimliliğini, doğruluğunu, tekrarlanabilirliğini, hızını artıran ve aynı zamanda maliyetlerin ve insan emeğinin harcanan çabasının azaltıldığı çözümler üretmek amacı ile kullanılır.

Bilişim Teknolojileri Faydaları

Global rekabet dünyasında firmaların varlığını sağlaması ve koruması da bilişim teknolojileri ile yakından ilgilidir. Bir üretimin hatasız bir şekilde gerçekleştirilmesi ancak bu teknolojilerin etkin kullanılması ile mümkün olabilir. Kurumlarda ve firmalarda karar verme sürecinin hızlanmasına da olanak tanır. Yeniden yapılanma sürecinde de etkin rol oynayan bu teknolojiler şirket bazında yenilenmelere imkan sağlar.

Maliyet Düşürme

Şirketler maliyetlerini düşürmek için bilgi teknolojisi kaynaklarından faydalanabilirler. Bilişim teknolojileri altyapısını kullanarak, artık görevler tek bir yerde toplanabilir. Örneğin, büyük bir şirket, çalışanların maliyetlerini düşürmek için bordro işlevlerini bir yerde toplayabilir ve oradan yönetilmesini sağlayabilir.

Ekonomik Verimlilik

Ekonomik verimlilik, yüksek maliyetli işlevleri çevrimiçi bir ortama geçirerek de gerçekleştirilebilir. Şirketler, canlı bir müşteri destek çağrısından daha düşük bir maliyete sahip müşteriler için e-posta desteği sunabilir. Dış kaynak kullanımı olanakları, uzaktan çalışma seçenekleri ve daha düşük maliyetli iletişim seçenekleri sayesinde maliyet tasarrufu da sağlanabilir.

Hızlı İletişim

Hızlı iletişim, çalışma verimliliğinin artmasına yardımcı olabilir. Öte yandan daha iyi iş kararlarının verilmesine olanak sağlar ve bir şirketin yeni bölgelere ya da ülkelere yayılmasını kolaylaştırır. Uluslararası geçerlilik kazanılabilir. E-posta sunucuları, yönlendiriciler, şirket içi reklam panoları ve sohbet hizmetleri bir şirketin iletişiminin omurgasını oluşturabilir. Elektronik tabanlı bu iletişim sistemleri, rutin ve kritik iş bilgilerini hızlı ve verimli bir şekilde yaymak için kullanılır. Bilişim teknolojileri ekipmanı, yöneticilere iş durumu raporları göndermek, kritik iş projeleri konusundaki çalışanları güncellemek ve iş ortakları ile müşterilerle bağlantı kurmak için kullanılabilir.

İş Yeri Verimliliğini Geliştirme

İş akışı sistemlerinde kolaylaştırmalar, iş verimliliğini geliştirme, paylaşılan depolama ve ortak çalışma alanları, bir işletmede verimliliği artırabilir ve çalışanların daha kısa sürede daha fazla iş yapmasını sağlayabilir. Bilişim teknolojileri sistemleri rutin işleri otomatikleştirmek, veri analizini kolaylaştırmak ve daha sonra kullanmak üzere kolayca alınabilecek şekilde saklamak için kullanılabilir. Teknoloji, müşteri sorularını e-posta aracılığıyla, gerçek zamanlı bir sohbet oturumunda ya da bir müşteriyi mevcut bir müşteri hizmetleri temsilcisine bağlayan bir telefon yönlendirme sistemi aracılığıyla yanıtlamak için de kullanılabilir.

Stratejik Düşünmeyi Kolaylaştırır

Bilişim teknolojilerinin en temel avantajlarından biri de stratejik düşünme ve bilgi aktarımını kolaylaştırmaktır. Böylece, bir şirketin pazardaki rekabet avantajını arttırmada etkilidir. Örneğin, sosyal ağlara ve abonelik veri tabanlarına erişmek ve bunlardan yararlanmak, şirketlerin daha önce hiç olmadığı gibi bilgi toplama, yorumlama ve aktarma olanağını sağlamıştır. Bu, işletmelere müşterilere ve tüketicilere benzersiz erişim sağlayarak, kuruluşların yeni ve gelişmiş ürünler sunmalarına olanak sağladı. Bu nedenle, bir amaç yerine stratejik bir yatırım olarak kullanıldığında bilişim teknolojileri, kuruluşlara piyasayı doğru bir şekilde değerlendirmek ve rekabet gücü için gerekli stratejileri uygulamak için ihtiyaç duydukları araçları sağlar.

Değerli Bilgilerin Saklanması

Bilgi yönetimi olarak bilinen bilgilerin depolanması, saklanması ve korunması, bilişim teknolojilerinin öne çıktığı başka bir alandır. Bilişim yönetimi, hassas bilgileri (finansal veriler gibi) uzun süre saklamak ve korumak zorunda olan herhangi bir işletme için önemlidir.  BT, şirketlere daha sonra kullanmak üzere dosyaları saklama, paylaşma ve yedekleme ve aynı zamanda bilgileri yetkisiz kişilerden koruma yeteneği verir. Sonuç olarak, bilişim teknolojileri işletmelere, topladıkları ve analiz ettikleri bilgilerin uygun bir şekilde saklanabileceğini ve gelecekteki kullanım için korunabileceğini düşündürmektedir. 

Bilişim teknolojileri, kurumların, işletmelerin can damarıdır. Bu alanda etkin olamayan, inovasyonların gerisinde kalan kurumlar, rekabet dünyasında da geride kalmaya mahkumdur. Bu acı tablo ile karşılaşmamak için, kurumların, bilişim teknolojileri departmanlarına gereken yatırım ve önemi yapması gerekir. Bu alanda alınan nitelikli eğitimler sayesinde, bilişim alanında siz de kariyer sahibi olabilirsiniz.

Bilişim Teknolojileri Eğitimleri

İş dünyasında gelişen rekabetçi ortam, bireylerde sürekli bir şeyleri kanıtlama ve fark yaratma gereksinimine yol açıyor. Bundan dolayı da bireyler eğitimlerine daha çok önem vermeye, kendilerini olabildiğince donanımlı yetiştirmeye çalışıyorlar. Bilişim eğitimleri ile sahip olmak istediğiniz donanımları önemli ölçüde kazanabilirsiniz. 

Bilgi-İşlemsel Düşünme Nedir?

Bilgi işlemsel düşünme genel bir anlatımla, Bilgisayar Teknolojilerinden yararlanılarak herhangi bir problemin çözüme ulaştırılması veya belirli bir sistematiği BT yöntemleriyle açıklığa kavuşturmak anlamını taşımaktadır. ( Computational Thinking ) olarak adlandırılan Bilişimsel Düşünme Yöntemi, sadece profesyonel tasarımcı veya bilgisayar mühendislerinin değil, tüm bireylerin karşılaşması muhtemel sorunları çözme yeteneklerini geliştirmelerinde etkin rol oynamaktadır.

Bilgi işlemsel düşünme bireylerin matematiksel düşünerek mühendisçe üretebilme özelliğini bir araya getirmektedir. Bilgi işlemsel düşünce konusunda farklı bir görüş ise, bu düşünce biçiminin tüm bireylerin günlük hayatta karşılaşabileceği problemleri çözmek konusunda da etkili olabileceği, bu düşüncenin bilgisayar bilimlerinden ayrı olarak da işlevsel özellik gösterebileceği yönündedir. Bununla birlikte bilgi işlemsel düşünce tarzı, programlar tasarlamak ve oluşabilecek sorunlara yönelik çözüm yollarının analitik bir şekilde ve farklı etkilerden soyutlanarak bulunması olduğu düşüncesi öne çıkmaktadır.

Her yeniçağın beraberinde getirdiği farklı problemler vardır ve bu problemleri çözmek adına farklı çözüm teknikleri üretilmektedir. Dijital yerliler olan çocuklarımızı dijital becerilerle donatarak yetiştiriyor, onları geleceğin dünyasına bugünden hazırlıyoruz. Bu nedenle, dijital yerliler olarak adlandırdığımız çağımızın çocuklarını geleceğe hazırlarken rehberlik görevi edinen öğretmenlerin yeni öğrenme teknikleri geliştirmesi gerekir. Bilişimsel Düşünme Yöntemi ise problem çözmeyi, eleştirel düşünmeyi ve insan-bilgisayar etkileşimi arasındaki ilişkiyi anlamayı hedefleyen çalışmaların bütünü olarak düşünülebilir.

Bilgi İşlemsel Düşünme insan zihninin iyi yaptığı şeyleri insan zihniyle, bilgisayarların iyi yaptığı şeyleri de bilgisayarla yapmaktır.

Bilgi İşlemsel Düşünme bir problem çözme sürecidir. Bazı karakteristik özellikleri:

• En verimli ve etkili çözüme ulaşmak için muhtemel çözümlerin tanımı, analizi ve uygulanması, gerekli kaynak ve adımların belirlenmesi.
  • Problem çözme becerilerinin genelleştirilmesi ve farklı konulara transfer edilmesi.
  • Problemleri bilgisayarlar ya da başka araçlar kullanacak şekilde formüle etme.
  • Bilginin mantıklı bir şekilde organizasyonu ve analizi.
  • Bilginin modeller ve simülasyonlar ile temsil edilmesi.
• Algoritmik düşünce ile problem çözümlerinin otomasyonu.

Bilgi İşlemsel Düşünmenin Geçmişi

Bilgi işlemsel düşünme ilk olarak 1996 yılında Papert tarafından ( Computational Thinking) olarak söylem şekline dönüşmüştür. Yaklaşık son 10 yılda sıklıkla dillendirilen bilgi işlemsel düşünme kavramı, yaklaşık olarak 50 yıllık bir süreçten beri farklı şekillerde dile getirilmektedir. Bütün alanlar dahil edilmek üzere tüm üniversite öğrencilerinin bu konuda eğitilmesi, 1962 yıllarında Avrupa ve Amerikan’ın akademik çevrelerde konuşulmaya başlanmıştır. Bilgi işlemsel düşüncenin tarihinde en etkili olan kişiler arasında gösterilen Seymour Pappert, 1980 yılında geliştirdiği bir logo programlama diliyle bu düşüncenin gelişmesinde önemli bir rol üstlenmiştir.

Bilgi işlemsel düşünme yeteneğinin geliştirilmesi amacıyla son yıllarda önemli çalışmalar yapılmakta ve birçok ülke endüstri 4.0 çağına hazırlıklı girmeyi planlamaktadır. Ülkemizde de, bu düşüncenin yaygınlaşmasına yönelik olarak pilot çalışmalar yapılmaktadır. Okul öncesi ve ilkokul düzeyindeki müfredatlara koyulan kodlama dersleri, ilerleyen dönemlerde bilgi işlemsel düşünme yeteneğine sahip nesillerin yetişmesine olanak sağlayacaktır.

Eğitimde Bilgi İşlemsel Düşünme

Bilgi işlemsel düşünmenin disiplinler arası doğası, öğrencilerin küresel rekabet içinde başarılı olmalarını sağlar. Eğer öğrenciler bu rekabet içindeki işlere girmek, bu işlerde başarılı olmak istiyorlarsa Bilgi işlemsel düşünmenin sağladığı problem çözme ve eleştirel düşünce becerilerine ihtiyaçları olacaktır.
Bilgi işlemsel düşünme öğrencilerin akademik başarılarını yükseltecektir. Özellikle geleneksel yöntemler içinde başarılı olamayan çocuklar için Bilgi işlemsel düşünme uygulamalarının bu öğrenciler üzerindeki olumlu etkileri çok daha açık bir şekilde görülecektir. Öğrenciler akademik bilgi ile gerçek dünya arasında bağlantılar kurarak öğrendikleri bilgiyi kendileri için daha anlamlı bir bütün haline getireceklerdir.
Bilgi işlemsel düşünmenin eğitim sisteminde öğrenme stratejisi olarak yer alması hayati önem taşır. Eğitimcilerin ve öğrencilerin konu ile ilgili farkındalıklarının arttırılması, Bilgi işlemsel düşünme uygulamalarının belirlenmesi ve genişletilmesi önem taşır.

• Bilgi işlemsel düşünme öğrencilerin, özellikle de geleneksel yöntemlerde başarılı olamayanların, başarı seviyelerini yükseltir.
• Bilgi işlemsel düşünme öğrenmek için büyük miktarlarda paralara ihtiyaç yoktur.
• Bilgi işlemsel düşünme öğrencilerin eleştirel düşünce becerilerini geliştirir.
• Bilgi işlemsel düşünme akademik hayat ile gerçek hayatı bir araya getirir.
• Bilgi işlemsel düşünme öğrencileri geçmiş için değil gelecek için hazırlar.
• Bilgi işlemsel düşünme öğrencileri üniversite ve kariyerlerine hazırlar.
• Bilgi işlemsel düşünme çok disiplinlidir ve bir değişik konuları kapsar.
• Bilgi işlemsel düşünme öğrencileri küresel rekabete hazırlar.

Bu özelliklerin kazanılmasında sistemli ve düzenli alınan eğitimlerin büyük bir payı bulunmaktadır.

Bilgi işlemsel düşünme biçiminin öğrencilere kazandırdığı ilk becerilerden biri kodlama olsa bile, disiplinler arası bağlantı kurabilmek ve geçmiş bilgileri değerlendirerek algoritmalar oluşturabilmeleri bilgi işlemsel düşüncenin en temel amaçları arasında yer almaktadır. Bilgisayar biliminin meydana getirdiği kavramlardan yararlanarak kodlama, programlama ve algoritmayı öğrenen bireyler, bilgi işlemsel düşünmenin temelini kavramış olarak çalışmalarına yön verebilmektedir.

Bilgi İşlemsel Düşünmede Kodlamanın Önemi

Bilgi işlemsel düşünme eğitimleri, okul öncesi ve ilköğretim dönemlerinde başlatılmaktadır.  Kimi zaman bir masa başı kart oyunu, kimi zaman ise farklı malzemelerle aktif olarak katılımın sağlandığı basit kodlama çalışmaları olarak verilmektedir. Verilen bu eğitimler farklı aşamaların sonrasında, teknolojiye dayalı endüstri üretiminde insan kaynağı yaratma amacını gerçekleştirmektedir. Bu sebeple, temel kodlama eğitimleri ülkelerin teknolojik gelişmeleri açısından son derece değerlidir. Bilgi işlemsel düşünme yeteneğinin temellerinin atıldığı kodlama eğitimleri, bireylere sorunlara farklı açılardan bakabilme ve sistematik çalışma özellikleri kazandırması açısından önemlidir.

Bilgi işlemsel düşünme, çağımızın teknolojik gelişmelerine bağlı olarak ortaya çıkan küresel rekabette başarılı olunabilmesi açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Günümüzün geleneksel eğitim sisteminden farklı olarak verilen bilgi işlemsel düşünme eğitimleri, akademik dünya görüşleri ile gerçek dünyadaki bağlantıyı gerçekçi bir şekilde kurarak bilgiyi anlamlı hale getirmektedir. Bilgi işlemsel düşüncenin bireylere sağladığı en önemli katkı, insanların bilgisayarlarla birlikte çalışabilmesine olanak sağlamasıdır. Bu sebeplerden dolayıdır ki eğitim süreçlerinde kodlama ile başlayan bilgi işlemsel düşünme, bilgisayarlarda üretilen katma değeri en yüksek yazılımlara sahip olmak isteyen toplumların geleceği açısından büyük önem taşımaktadır